Ποιοι είναι
γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί;
Γενετικά
τροποποιημένοι οργανισμοί είναι οι οργανισμοί οι οποίοι δημιουργήθηκαν τεχνητά
με την προσθήκη ή αφαίρεση γονιδίων που προέρχονται από οργανισμούς που ανήκουν
σε εντελώς διαφορετικά είδη.
Παραδείγματος
χάρη, οι επιστήμονες έχουν την δυνατότητα να πάρουν γονίδια από ζώα και να τα
μεταφέρουν σε φυτά, γονίδια από μικρόβια να τα προσθέσουν στο καλαμπόκι,
γονίδια ανθρώπου να τα ενσωματώσουν σε μικρόβια και ότι άλλο μπορεί να
φαντασθεί κανείς. Σκοπός είναι να δημιουργηθούν νέα φυτά τα οποία δεν θα
προσβάλλονται από ασθένειες, θα αναπτύσσονται σε συνθήκες ξηρασίας και σε
αλμυρά εδάφη, θα χρειάζονται λίγο νερό, και η διαδικασία παραγωγής τους θα έχει
μεγαλύτερο οικονομικό όφελος. Ανάλογες διαδικασίες αφορούν με τα μεταλλαγμένα
ζώα.
Πλεονεκτήματα Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών
·
Τα ΓΤ φυτά προσφέρουν καλύτερες και μεγαλύτερες σοδειές, αυξημένη
αντίσταση εναντίον βλαβερών οργανισμών και ασθενειών
·
Πιθανότητες για νέα προϊόντα και μεθόδους καλλιέργειας
·
Περισσότερες θρεπτικές ιδιότητες, αυξημένη αντίσταση των ζώων σε
ασθένειες, αύξηση της παραγωγικότητας
·
Λιγότερη χρήση εντομοκτόνων, παρασιτοκτόνων και λιπασμάτων
·
Καλύτερη διατήρηση του εδάφους και των υδάτων όπως επίσης
εξοικονόμηση ενέργειας
·
Αυξημένη παραγωγή τροφίμων και ασφάλεια για τον αυξανόμενο
ανθρώπινο πληθυσμό της γης
·
Αντιμετώπιση του προβλήματος της πείνας και του υποσιτισμού που
μαστίζει σήμερα ένα πολύ μεγάλο αριθμό χωρών παγκοσμίως
Ποιοι είναι
οι κίνδυνοι των μεταλλαγμένων οργανισμών;
·
Κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία: Μεταφορά αλλεργιών,
δημιουργία ανθεκτικών μικροοργανισμών στα αντιβιοτικά λόγω μετάδοσης των
γονιδίων που προσδίδουν την ανθεκτικότητα αυτή.
·
Κίνδυνοι για το περιβάλλον: Ανεπιθύμητη μεταφορά γενετικά τροποποιημένων
χαρακτηριστικών σε άλλους οργανισμούς με φυσικούς τρόπους, απώλεια του πλούτου
της βιολογικής διαφοροποίησης στο φυτικό και ζωικό βασίλειο..
·
Μπορεί να αυξηθεί η ανθεκτικότητα ορισμένων ζιζανίων. Αυτό θα έχει
σαν αποτέλεσμα ορισμένα είδη να αυξηθούν υπερβολικά και άλλα να εξαφανιστούν
εντελώς. Το ίδιο ισχύει φυσικά και για τα ζώα που τρώνε τα φυτά.
Προβλήματα σήμανσης:
·
Σε μερικές χώρες δεν είναι υποχρεωτικό να αναφέρεται πάνω στα
προϊόντα κατά πόσο προέρχονται από ΓΤ
·
Η ανάμειξη ΓΤ και μη ΓΤ προϊόντων δυσκολεύει τις προσπάθειες
σήμανσης αναφορικά με την προέλευση και το είδος των προϊόντων
Ανεπαρκείς
έλεγχοι
Ο λόγος που τα
γενετικά τροποποιημένα προϊόντα μπορεί να είναι επικίνδυνα είναι το ότι δε
γίνονται επαρκείς έλεγχοι που να διασφαλίζουν ότι η λήψη κάποιων γονιδίων, που
εκτελούν κάποια χρήσιμη λειτουργία, από ένα ζώο ή φυτό και η εισαγωγή τους σε
ένα άλλο είδος, θα έχει τα ίδια θετικά αποτελέσματα..
Αρκετοί
επιστήμονες προειδοποιούν ότι σημαντικές επιδράσεις από τα γενετικά
τροποποιημένα προϊόντα θα υπάρχουν και σε άλλα είδη που εισέρχονται στην
τροφική αλυσίδα.
Ποια
προϊόντα είναι συχνότερα μεταλλαγμένα;
Η σόγια.
Γονίδια που πάρθηκαν από βακτήρια εισήχθηκαν σε σπόρους σόγιας για να γίνουν
πιο ανθεκτικά στα εντομοκτόνα.
Το καλαμπόκι.
Γονίδια από διαφόρους μικροοργανισμούς εισάγονται στο καλαμπόκι έτσι ώστε να
παραχθεί μια τοξίνη η όποια δηλητηριάζει τα έντομα.
Canola (Ελαιοκράμβη). Διάφορα γονίδια μεταφέρονται
στους καρπούς για να γίνουν πιο ανθεκτικά απέναντι στα ζιζανιοκτόνα.
Ζαχαρότευτλα.
Γονίδια προστίθενται στις καλλιέργειες για να είναι μην είναι επιρρεπή στο
ζιζανιοκτόνο Roundup της Monsanto.
Ρύζι. Γενετικά
τροποποιημένο ώστε να αντέχει τα εντομοκτόνα, αυτή την στιγμή δεν είναι
διαθέσιμο για ανθρωπινή κατανάλωση, όμως πολύ μικρές ποσότητες γενετικά τροποποιημένου
ρυζιού ίσως έχει εισαχθεί στο εμπόριο στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη.
Πιο πρόσφατα, το golden rice,ένα διαφορετικό είδος
ρυζιού έχει τροποποιηθεί έτσι ώστε να παράγει αξιοσημείωτα υψηλότερα επίπεδα β
καροτίνης, την όποια χρησιμοποιεί το σώμα μας για να φτιάξει βιταμίνη Α
.Το golden rice ακόμα υφίσταται
δόκιμες για να διαπιστωθεί αν είναι ασφαλές για την ανθρωπινή κατανάλωση.
Βαμβάκι
.Γενετικά τροποποιημένο να παράγει Bt τοξίνη .Οι σπόροι
συμπιέζονται ώστε να γίνουν βαμβακέλαιο το οποίο είναι κοινό συστατικό στο
μαγειρικό λάδι και την μαργαρίνη.
Γαλακτοκομικά.
Γενετικά τροποποιημένες ορμόνες εισάγονται σε αγελάδες ή πιθανότατα τρέφονται
με γενετικά τροποποιημένους καρπούς και σανό.
Ασπαρτάμη.
Εθιστική και επικίνδυνη τεχνίτη γλυκαντική ουσία –συχνά την βρίσκουμε σε
τσίχλες και διαιτητικά αναψυκτικά. Ένα δομικό στοιχειό της ασπαρτάμης, το
αμινοξύ φαινυλαλανίνη, συχνά φτιάχνεται με την βοήθεια των γενετικά
τροποποιημένων βακτηρίων E coli.
Αυτή η διαδικασία έχει εισαχθεί στην βιομηχανία των ΗΠΑ εδώ και πολλά χρονιά.
Παπάγια
Εκτρεφόμενος
σολομός
Χρειαζόμαστε τα μεταλλαγμένα ;
Ένα από τα συνήθη επιχειρήματα που ρίχνονται στο τραπέζι από τις
Αμερικανικές πηγές, είναι το πρόβλημα πείνας στις αφρικάνικες χώρες
και ότι μόνη λύση για το πρόβλημα αυτό θα ήταν η χρήση των γενετικά
τροποποιημένων καλλιεργειών και τροφίμων .Η πιο συντηρητική πλευρά,
αντίθετα, προτείνει την καλύτερη κατανομή των τροφίμων, καθώς και την πιο
λογική και αποτελεσματική αξιοποίηση της καλλιεργήσιμης γης .
Σε κάθε περίπτωση, ο καταναλωτής θα πρέπει να μπορεί να
επιλέξει τι βάζει στο τραπέζι του. Ακόμη και αν επιτραπεί η
εισαγωγή των γενετικά μεταλλαγμένων τροφίμων στα ελληνικά εμπορικά
καταστήματα, ο καταναλωτής θα πρέπει να ξέρει τι αγοράζει και από που
προέρχεται.
Όλες οι
εφαρμογές της γενετικής μηχανικής δεν είναι εξ ορισμού θετικές ή αρνητικές για
τον άνθρωπο και τη φύση. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι άλλες από τις εφαρμογές
μπορούν να χαρακτηρισθούν ως ευεργετικές για τον άνθρωπο - και είναι εκείνες
που δεν διαταράσσουν τη σχέση του με τη φύση και δεν προσβάλλουν την ισορροπία
των οικοσυστημάτων, -και άλλες εγκυμονούν τους μεγαλύτερους κινδύνους για τη
βιωσιμότητα του πλανήτη και της ίδιας της ζωής.
Μακροπρόθεσμες συνέπειες
Είναι πολύ
πιθανό, τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα να υπόσχονται μεγαλύτερα οφέλη από
τους κινδύνους που εγκυμονούν, και πιθανώς οι κίνδυνοι αυτοί να είναι εύκολα
αντιμετωπίσιμοι με κάποιους τρόπους. Όμως κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό να
τεκμηριωθεί επιστημονικά, λόγω της έλλειψης επαρκών επιστημονικών δεδομένων από
συστηματικούς ελέγχους για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.